Η επιλογή της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Δήμου Χαλανδρίου να παίξει τον ύμνο του ΕΑΜ στη μαθητική παρέλαση για τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου πυροδότησε ποικίλες αντιδράσεις, χαλασμό στα social media και πολιτική αντιπαράθεση. Κάποιοι το θεώρησαν πολιτικά φορτισμένο ή άσχετο με την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, ενώ δεν έλειψαν και αιχμηρά σχόλια.
Πολλοί θεώρησαν φυσιολογικό να ακουστεί ο ύμνος του ΕΑΜ λόγω της πρωταγωνιστικής και αδιαμφισβήτητης προσφοράς του στην Εθνική Αντίσταση, ενώ κάποιοι αμφισβήτησαν την ορθότητα της επιλογής.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας Αδωνις Γεωργιάδης έγραψε στο twitter ότι «όταν τελικά οι Συριζαίοι μιλούν για κατάργηση των παρελάσεων εννοούν αυτό που είδαμε στο Χαλάνδρι. Εμφυλιοπολεμικό μίσος... Ψηφίστε τους!».
Η κυβερνητική εκπρόσωπος Σοφία Βούλτεψη είχε ρωτηθεί νωρίτερα από δημοσιογράφους έξω από το Εφετείο και είχε πει: «Εγώ πιστεύω στην Ενωμένη Εθνική Αντίσταση '41-'44. Δεν αναγνωρίζω σε κανέναν να οικειοποιείται τους αγώνες άλλων».
Ο ανεξάρτητος βουλευτής Πέτρος Τατσόπουλος έκρινε άστοχη την επιλογή με το αιτιολογικό ότι το ΕΑΜ ιδρύθηκε μετά το 1940.
«Ο σεβασμός θα πρέπει να τηρείται στις εθνικές επετείους. Δεν πρέπει να μπαίνουν στη μέση πράγματα που μας χώριζαν στο παρελθόν» συμπλήρωσε.
Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Χαλανδρίου Σίμος Ρούσσος μιλώντας στο «Εθνος» δεν έκρυψε την απορία του, γιατί το άσμα προκάλεσε τέτοια αναταραχή τη στιγμή που όπως είπε «ακούστηκαν άλλες 27 μελωδίες από την μπάντα του δήμου. Πρόκειται για ένα τραγούδι που αναφέρεται στο ΕΑΜ, αλλά δεν είναι ο ύμνος του. Αλλωστε και σε παλαιότερες παρελάσεις ακούγονταν όλοι οι ύμνοι», σημειώνει και προσθέτει «η αντίσταση του ελληνικού λαού συνεχίστηκε μετά την κατοχή των Γερμανών και αυτό τιμήσαμε και εμείς. Ακούστηκαν όλοι οι ύμνοι της περιόδου».
Καταλήγοντας ο δήμαρχος, αφού υπενθύμισε ότι η Εθνική Αντίσταση νομιμοποιήθηκε το 1982, ανέφερε: «Να μην ξεχνάμε ότι στον πρώτο εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου το 1944, στην εκδήλωση τιμής στους πεσόντες της Αλβανίας παρέλασαν οι αντάρτες του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ».
Συγγραφείς
Το ερώτημα που ανακύπτει από το προχθεσινό περιστατικό είναι πώς γράφτηκαν αυτά τα εμβατήρια και σε ποιους αναφέρονται. Αν ρίξουμε μια ματιά στην ιστορία των εμβατηρίων, θα διαπιστώσουμε ότι πολλά έχουν γραφτεί από στρατιωτικούς και έχουν πάρει έγκριση από το ΓΕΣ πριν παιχτούν στις παρελάσεις.
Το ερώτημα που ανακύπτει από το προχθεσινό περιστατικό είναι πώς γράφτηκαν αυτά τα εμβατήρια και σε ποιους αναφέρονται. Αν ρίξουμε μια ματιά στην ιστορία των εμβατηρίων, θα διαπιστώσουμε ότι πολλά έχουν γραφτεί από στρατιωτικούς και έχουν πάρει έγκριση από το ΓΕΣ πριν παιχτούν στις παρελάσεις.
Πρόκειται για ένα μείγμα στρατιωτικών σκοπών της Βαυαρίας και της τσαρικής Ρωσίας, τα οποία συνδυάζονται με παραδοσιακή μουσική από όλες της περιοχές της Ελλάδας και τις συνθέσεις αξιωματικών του ελληνικού στρατού. Ολα αυτά μαζί αποτελούν τον μουσικό κορμό των εμβατηρίων που παιανίζουν στις στρατιωτικές και μαθητικές παρελάσεις. Ούτε ο ίδιος ο ύμνος του ΕΑΜ είναι, άλλωστε, πρωτότυπη μουσική σύνθεση. Πρόκειται για την ρώσικη παραδοσιακή μελωδία με τίτλο «Κατιούσα», η οποία έχει χρησιμοποιηθεί ακόμα και στα ελληνικά γήπεδα για να «ντύσει» τα συνθήματα των οπαδών.
Οι στίχοι τους, τις περισσότερες φορές γραμμένοι επίσης από στρατιωτικούς όπως ο συνταγματάρχης Κ.Β. Γκικόπουλος, ο οποίος ήταν ίσως ο πιο παραγωγικός στιχουργός εμβατηρίων της δεκαετίας του 1930, εξυμνούσαν πάντα την κυρίαρχη ιδεολογία ή αναφέρονταν σε κάποιο συγκεκριμένο γεγονός.
Οσοι, πάντως, σκανδαλίστηκαν στο άκουσμα του ύμνου του ΕΑΜ θα πρέπει να γνωρίζουν ότι τα ελληνικά στρατιωτικά εμβατήρια ούτε αθώα είναι όλα, πολιτικώς, ούτε αποφορτισμένα από συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους και αναφορές.
Ο ύμνος της αεροπορίας, για παράδειγμα, ήταν αρχικά αφιερωμένος στον δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά πριν αλλάξουν οι στίχοι του, ενώ «Το Ευζωνάκι» υμνεί ανοιχτά τον τότε βασιλιά Κωνσταντίνο Α'.
«Τώρα παιδιά του Κωνσταντίνου μας, αξίζει νέος στέφανος εκ δάφνης, όπου συνέτριψε τον Βούλγαρο, αυτόν τον υπερήφανο τον σύμμαχο» λένε οι στίχοι. Εχουν γραφτεί, δε, πολλά ακόμα εμβατήρια το περιεχόμενο των οποίων είναι ξεκάθαρα διχαστικό -όπως για παράδειγμα ο «Γράμμος»- τα οποία δεν παίζονται στις στρατιωτικές παρελάσεις.
ΥΜΝΟΣ ΣΤΟΝ ΜΕΤΑΞΑ ΚΑΙ ΒΑΥΑΡΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΣΤΙΣ ΠΑΡΕΛΑΣΕΙΣ
Περνάει ο στρατός
Γράφτηκε την εποχή του Μεσοπολέμου και είναι σύνθεση του ταγματάρχη Δ. Βισβάρδη. Οι στίχοι είναι του συνταγματάρχη Κ.Β. Γκικόπουλου, ο οποίος τους έγραψε μέσα σε ένα βράδυ αγανακτισμένος από το περιεχόμενο των τραγουδιών που έλεγαν οι συνάδελφοί του όταν επέστρεφαν από τα στρατιωτικά γυμνάσια.
Γράφτηκε την εποχή του Μεσοπολέμου και είναι σύνθεση του ταγματάρχη Δ. Βισβάρδη. Οι στίχοι είναι του συνταγματάρχη Κ.Β. Γκικόπουλου, ο οποίος τους έγραψε μέσα σε ένα βράδυ αγανακτισμένος από το περιεχόμενο των τραγουδιών που έλεγαν οι συνάδελφοί του όταν επέστρεφαν από τα στρατιωτικά γυμνάσια.
Μαύρη είν' η νύχτα στα βουνά
Πρόκειται για το μελοποιημένο ποίημα «Ο Κλέφτης» του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή. Η μουσική είναι ένα παραδοσιακό βαυαρικό εμβατήριο, το οποίο διασκευάστηκε από τον Αριστοτέλη Καζαντζή. Αποτελεί ένα από τα τέσσερα πρώτα εμβατήρια του σύγχρονου ελληνικού κράτους και είναι το μοναδικό του οποίου σώζονται οι στίχοι και η μουσική.
Πρόκειται για το μελοποιημένο ποίημα «Ο Κλέφτης» του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή. Η μουσική είναι ένα παραδοσιακό βαυαρικό εμβατήριο, το οποίο διασκευάστηκε από τον Αριστοτέλη Καζαντζή. Αποτελεί ένα από τα τέσσερα πρώτα εμβατήρια του σύγχρονου ελληνικού κράτους και είναι το μοναδικό του οποίου σώζονται οι στίχοι και η μουσική.
Τρεμπεσίνα
Το εμβατήριο αναφέρεται στη μεγάλη νίκη και θυσία της «Μεραρχίας Κρητών» κατά τη διάρκεια της κατάληψης του όρους Τρεμπεσίνα στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940. Συνθέτης του εμβατηρίου είναι ο αντισυνταγματάρχης Ελευθέριος Μαυρομμάτης και στιχουργός ο συνταγματάρχης Κ.Β. Γκικόπουλος.
Το εμβατήριο αναφέρεται στη μεγάλη νίκη και θυσία της «Μεραρχίας Κρητών» κατά τη διάρκεια της κατάληψης του όρους Τρεμπεσίνα στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940. Συνθέτης του εμβατηρίου είναι ο αντισυνταγματάρχης Ελευθέριος Μαυρομμάτης και στιχουργός ο συνταγματάρχης Κ.Β. Γκικόπουλος.
Υμνος του αεροπόρου
Το εμβατήριο της Πολεμικής Αεροπορίας έχει ως συνθέτη τον Σπυρίδωνα Καίσαρη και ως στιχουργό τον στρατηγό Φραντζή. Οι στίχοι που έχουν φτάσει μέχρι τις μέρες μας δεν είναι οι αρχικοί. Η πρώτη εκδοχή τους γράφτηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1930, με το εμβατήριο να έχει τίτλο «Παλικαριού Τραγούδι» και να είναι αφιερωμένο στον Ιωάννη Μεταξά.
Το εμβατήριο της Πολεμικής Αεροπορίας έχει ως συνθέτη τον Σπυρίδωνα Καίσαρη και ως στιχουργό τον στρατηγό Φραντζή. Οι στίχοι που έχουν φτάσει μέχρι τις μέρες μας δεν είναι οι αρχικοί. Η πρώτη εκδοχή τους γράφτηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1930, με το εμβατήριο να έχει τίτλο «Παλικαριού Τραγούδι» και να είναι αφιερωμένο στον Ιωάννη Μεταξά.
Η Μακεδονία μας
Είναι μια σύνθεση του Γεράσιμου Φρεν, ενώ δεν έχει αποσαφηνιστεί αν τους στίχους έγραψε ο Κ. Κοκκινάκης ή ο Στ. Κανέλλος. Το εμβατήριο μιλά για τους Μακεδονομάχους και τους Βαλκανικούς Πολέμους. Παίζεται από τις στρατιωτικές μπάντες και τις φιλαρμονικές ορχήστρες ανελλιπώς από το 1992 και μετά λόγω των σκοπιανών διεκδικήσεων.
Είναι μια σύνθεση του Γεράσιμου Φρεν, ενώ δεν έχει αποσαφηνιστεί αν τους στίχους έγραψε ο Κ. Κοκκινάκης ή ο Στ. Κανέλλος. Το εμβατήριο μιλά για τους Μακεδονομάχους και τους Βαλκανικούς Πολέμους. Παίζεται από τις στρατιωτικές μπάντες και τις φιλαρμονικές ορχήστρες ανελλιπώς από το 1992 και μετά λόγω των σκοπιανών διεκδικήσεων.
Υμνος του ιερού λόχου
Η μουσική του θεωρείται ότι βασίζεται σε παλαιότερο εμβατήριο των Μαύρων Ουσάρων του τσαρικού στρατού. Οι στίχοι γράφτηκαν την περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου από τον στρατηγό Ανδρέα Ερσελμαν, ο οποίος καταγόταν από τη Ρωσία και ήταν μέλος του νεότερου Ιερού Λόχου.
Η μουσική του θεωρείται ότι βασίζεται σε παλαιότερο εμβατήριο των Μαύρων Ουσάρων του τσαρικού στρατού. Οι στίχοι γράφτηκαν την περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου από τον στρατηγό Ανδρέα Ερσελμαν, ο οποίος καταγόταν από τη Ρωσία και ήταν μέλος του νεότερου Ιερού Λόχου.
Το ευζωνάκι
Πρόκειται για εμβατήριο της εποχής των Βαλκανικών Πολέμων, το οποίο πιθανότατα αντλεί την έμπνευσή του από θεατρική επιθεώρηση της εποχής. Συνθέτης είναι ο Αναστάσιος Ρεμούνδος, ενώ ο στιχουργός παραμένει άγνωστος. Η επωδός προστέθηκε μετά τη λήξη του Β' Βαλκανικού Πολέμου και σε αυτήν γίνεται αναφορά στον τότε βασιλιά Κωνσταντίνο Α'.
Πρόκειται για εμβατήριο της εποχής των Βαλκανικών Πολέμων, το οποίο πιθανότατα αντλεί την έμπνευσή του από θεατρική επιθεώρηση της εποχής. Συνθέτης είναι ο Αναστάσιος Ρεμούνδος, ενώ ο στιχουργός παραμένει άγνωστος. Η επωδός προστέθηκε μετά τη λήξη του Β' Βαλκανικού Πολέμου και σε αυτήν γίνεται αναφορά στον τότε βασιλιά Κωνσταντίνο Α'.
Μακεδονία ξακουστή
Είναι εμβατήριο που αποτελεί διασκευή παραδοσιακού μακεδονικού χορού από τον αντισυνταγματάρχη Ιπποκράτη Αθανασιάδη. Παιανίζεται σε όλες τις παρελάσεις από το 1992 και μετά.
Είναι εμβατήριο που αποτελεί διασκευή παραδοσιακού μακεδονικού χορού από τον αντισυνταγματάρχη Ιπποκράτη Αθανασιάδη. Παιανίζεται σε όλες τις παρελάσεις από το 1992 και μετά.
Η σημαία μας (σκέπασε μάνα σκέπασε)
Σε στίχους Αχιλλέα Παράσχου και μουσική του ταγματάρχη Σπυρίδωνος Καίσαρη, το συγκεκριμένο εμβατήριο είναι ένα από τα παλαιότερα του Ελληνικού Στρατού καθώς συνδέεται με την ενσωμάτωση των Επτανήσων στην Ελλάδα το 1863. Ο Καίσαρης παρακολούθησε την έπαρση της ελληνικής σημαίας την ημέρα της Ενσωμάτωσης και έγραψε τη μουσική, την οποία έπειτα από λίγες ημέρες έδειξε στον δάσκαλό του, και συνθέτη του Εθνικού Υμνου, Νικόλαο Μάντζαρο.
Σε στίχους Αχιλλέα Παράσχου και μουσική του ταγματάρχη Σπυρίδωνος Καίσαρη, το συγκεκριμένο εμβατήριο είναι ένα από τα παλαιότερα του Ελληνικού Στρατού καθώς συνδέεται με την ενσωμάτωση των Επτανήσων στην Ελλάδα το 1863. Ο Καίσαρης παρακολούθησε την έπαρση της ελληνικής σημαίας την ημέρα της Ενσωμάτωσης και έγραψε τη μουσική, την οποία έπειτα από λίγες ημέρες έδειξε στον δάσκαλό του, και συνθέτη του Εθνικού Υμνου, Νικόλαο Μάντζαρο.
Ο ναύτης του Αιγαίου (το ναυτάκι)
Είναι ο ύμνος του Πολεμικού Ναυτικού. Τη μουσική έγραψε ο Κωνσταντίνος Λυκόρτας και τους στίχους ο Α. Αλκαίος. Χρονολογείται λίγο πριν από την έναρξη των Βαλκανικών Πολέμων. Σύμφωνα με πηγές το έπαιξε, το 1912, η μπάντα του τότε Βασιλικού Ναυτικού, όταν ο στόλος απέπλεε από το Παλαιό Φάληρο για να αντιμετωπίσει τους Τούρκους στη Ναυμαχία της Ελλης.
Είναι ο ύμνος του Πολεμικού Ναυτικού. Τη μουσική έγραψε ο Κωνσταντίνος Λυκόρτας και τους στίχους ο Α. Αλκαίος. Χρονολογείται λίγο πριν από την έναρξη των Βαλκανικών Πολέμων. Σύμφωνα με πηγές το έπαιξε, το 1912, η μπάντα του τότε Βασιλικού Ναυτικού, όταν ο στόλος απέπλεε από το Παλαιό Φάληρο για να αντιμετωπίσει τους Τούρκους στη Ναυμαχία της Ελλης.
ΣΤΕΛΙΟΣ ΒΟΓΙΑΤΖΑΚΗΣ - ΕΥΑ ΣΕΪΝΤΗ
Ethnos.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου